Πότε πρέπει να ανησυχούμε
Είναι ευρέως παραδεκτό πως η σωματική άσκηση, αποτελεί τη δραστηριότητα που κοινωνικοποιεί τα παιδιά και τους εφήβους. Αναπτύσσει έτσι για την μετέπειτα ενήλικη ζωή του χαρίσματα όπως την ομαδικότητα, υπευθυνότητα, άμιλλα . Σημερινές μελέτες τονίζουν τη σημασία της συστηματικής άσκησης τόσο στη μείωση του λίπους όσο και στην ανάπτυξη γερών οστών. Επιπλέον είναι κοινά παραδεκτό για τους αθλούμενους εφήβους και παιδιά πως παρατηρείται μειωμένη πιθανότητα εμφάνισης παθήσεων από την καρδιά και ότι σε αυτά τα παιδιά είναι λιγότερα εμφανιζόμενα χρόνιες παθήσεις ( πχ σακχαρώδης διαβήτης) καθώς και περιπτώσεις αγχωδών συνδρομών ή/και κατάθλιψη.
Από την άλλη όμως πλευρά έχει υπολογισθεί
πως η συστηματική ενασχόληση με αθλήματα επιβαρύνει συγκεκριμένα σημεία του σώματος. Απαγορεύεται για παράδειγμα στην ηλικία των 14 ετών άνω των 75 ρίψεων του χεριού πάνω από το οριζόντιο επίπεδο ( πχ στο βόλλει) στη διάρκεια ενός παιχνιδιού, αφού επιβαρύνει υπερβολικά την άρθρωση του ώμου. Άλλο παράδειγμα είναι η πιθανότητα τραυματισμού κάποιου εφήβου στο ποδόσφαιρο ( πιο συχνοί τραυματισμοί στη διάρκεια του αγώνα και όχι στην προπόνηση και σε ποσοστό ένας τραυματισμός σε 50 αγώνες.). Το σύνηθες είναι ο νεαρός αθλούμενος να επανέρχεται σε μία εβδομάδα , αφού τις περισσότερες φορές οι τραυματισμοί δεν είναι σοβαροί. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις σοβαρών τραυματισμών-κακώσεων ( 1/ 6 τραυματισμούς). Στα αθλήματα επαφής ( πχ ποδόσφαιρο, καράτε ) περισσότερο τραυματίζεται το γόνατο και ακολουθεί ο αστράγαλος ( ποδοκνημική). Τενοντοπάθειες ( παθήσεις τενόντων) ώμου και αγκώνα παρατηρούνται συχνά σε τένις, βόλλει , ενώ τραυματισμοί της σπονδυλικής στήλης είναι ιδιαίτερα συχνοί σε όλα τα αθλήματα ( διαστρέμματα, σπονδυλολίσθηση, δισκοκήλες) . Η πρόοδος της τεχνολογίας και πιο συγκεκριμένα η μαγνητική τομογραφία και η σύγχρονη αρθροσκόπηση ( βλέπουμε την άρθρωση χωρίς να χρειασθεί να κάνουμε μεγάλη τομή στο δέρμα παρά μέσω μιας τρύπας που χωρά ένα εργαλείο μεγέθους 1 εκατοστού-κάτι σαν καλαμάκι- μας βοήθησε να αναγνωρίσουμε αλλά και να θεραπεύσουμε παθήσεις του χόνδρου αλλά και συνδέσμους ή τένοντες). Οι αθλητικοί τραυματισμοί στα παιδιά και στους έφηβους έχουν πολλές ιδιαιτερότητες συγκριτικά με τους αντίστοιχους τραυματισμούς στους ενήλικες. Η βασική διαφορά αφορά στο γεγονός πως η πρώτη κατηγορία ασθενών αφορά έναν αναπτυσσόμενο σκελετό ( τόσο για τα οστά όσο και για το μυικό σύστημα). Έτσι στα παιδιά και στους εφήβους είναι πολύ συχνά τα αποσπαστικά κατάγματα ( αφού οι τένοντες είναι πολύ περισσότερο ισχυροί από το οστό), ενώ συχνά παρατηρείται λόγω της υπέρμετρης καταπόνησης στα οστά και στους τένοντες και διαταραχές ανάπτυξης των οστών( δυσκαμψία άρθρωσης, κοντύτερο σκέλος ή και σκέλος σε παραμόρφωση). Επιπρόσθετα οι συχνές οστεοχονδρίτιδες ( δηλαδή καταπόνηση των οστών στο σημείο που μεγαλώνει το οστό ) αποτελούν καταστάσεις που πρέπει να ελεχθούν από ειδικό ορθοπαιδικό αφού συχνά πυκνά αποκλείουν την περαιτέρω ενασχόληση με τον αθλητισμό. Άλλοτε πάλι οι συνεχείς τραυματισμοί σε αρθρώσεις όπως το γόνατο οδηγούν στην ενήλικη ζωή σε πρώιμη αρθρίτιδα ( καταστροφή του χόνδρου ). Έτσι μελέτες αναφέρουν πολύ υψηλότερα ποσοστά αρθρίτιδας μετά την ηλικία των 45 ετών ( κατά βάση στο γόνατο) σε επαγγελματίες ή ακόμα και σε κακά προπονημένους ερασιτέχνες έφηβους αθλητές.
Η πρόληψη είναι πάντα το πρώτο όπλο στη φαρέτρα μας για την αντιμετώπιση ανάλογων δυσάρεστων καταστάσεων ( προπονητής , ορθοπαιδικός).
Χρήσιμα σημεία κλειδιά είναι :
Σταδιακή προθέρμανση και πάντα μετά το πέρας της άσκησης πολλαπλές διατάσεις
Αποφυγή της υπέρμετρης καταπόνησης ( τόσο όσον αφορά την ένταση της προπόνησης-άθλησης , όσο και τη διάρκειας αυτής)
Αθλητική δραστηριότητα ανάλογη της ηλικίας του αθλούμενου ( πχ στα μικρά παιδιά προτιμητέο είναι ο στίβος και όχι η κολύμβηση)
Εναλλαγές της αθλητικής δραστηριότητας ( όχι ένα είδος σπορ , αλλά περισσότερα και αν δυνατόν και διαφορετικά μεταξύ τους – πχ κολύμβηση συνδιαστικά με στίβο συγκριτικά με στίβο και ποδόσφαιρο)
Πάντα παύση της άσκησης επί πόνου και αναφορά του προβλήματος στον προπονητή
Επί υποψίας κάκωσης επίσκεψη σε ορθοπαιδικό
Παρίδης Ι. Διονύσιος
Ορθοπαιδικός Χειρουργός
Επιστημονικός Συνεργάτης Πανεπιστημιακής Ορθοπαιδικής Θεσσαλίας
Μαυροδήμου & Ιπποκράτους 2 ( δίπλα στο ΚΥ Ελασσόνας)
THΛΕΦΩΝΟ 24930 23384 & 6936511464
Ελασσόνα
