«Όσο είναι αλήθεια πως τα δικαιώματα της εξέλιξης ταυτίζονται με τα δικαιώματα της αιώνιας νεότητας, άλλο τόσο είναι αλήθεια πως το αύριο πλάθεται πάντα με τα υλικά του χτες. […] Ένας πολιτισμός τότε μονάχα μπορεί να ’χει γερά θεμέλια, όταν είναι ριζωμένος σε μια βαθιά συνείδηση του παρελθόντος του, του άμεσου παρελθόντος του.» Δ. Λουκόπουλος, 1938
Όλοι οι λαοί, στο διάβα της ιστορικής τους πορείας, ανέπτυξαν το δικό τους πολιτισμό, το δικό τους λαϊκό πολιτισμό. Και είναι αυτός, που δίνει το «στίγμα» του κάθε λαού. Είναι αυτός που κάνει την «ειδοποιό» διαφορά του ενός λαού απ’ τον άλλο. Και είναι πολύ σημαντική υπόθεση η διατήρηση και η γνώση του λαϊκού πολιτισμού, για την ιστορική συνέχεια κάθε λαού.
[wpg_thumb]
Ο Ελλαδικός χώρος μας «μιλάει» ακόμα ζωντανά με όλα τα στοιχεία του λαϊκού προσώπου του (με τις παραδόσεις, τις παροιμίες, τα τραγούδια, τους μύθους, τους θρύλους, και τις ιστορίες του, με τα κεντήματα, τα υφαντά τα ξυλόγλυπτα, τα κεραμικά…).
Όμως οι ρυθμοί εξέλιξης με την ηλεκτρονική γνώση είναι ξέφρενοι. Το λαϊκό πρόσωπο, μόλις που ξεχωρίζει, στις πόλεις έχει βέβαια εξαφανιστεί και αλλού έχει τελείως ξεθωριάσει.
Η ανάγκη να διατηρηθεί είναι προφανής. Και η διατήρηση του λαϊκού πολιτισμού, η διατήρηση της ταυτότητας μας δηλαδή, είναι θέμα παιδείας.
Σ’ όλη σχεδόν την Ελλάδα, οι πολιτιστικοί σύλλογοι των Δήμων και των Κοινοτήτων αποδόθηκαν σ’ έναν αγώνα συγκέντρωσης λαογραφικού υλικού. Έτσι «ξεπήδησαν» σε πολλά μέρη «συλλογές» λαογραφικών στοιχείων και άρχισαν να ιδρύονται λαογραφικά μουσεία.
Στην προσπάθεια να διασωθεί, ότι είναι δυνατό απ’ τον θησαυρό του λαϊκού μας πολιτισμού τοποθετείται και η ίδρυση του Λαογραφικού Μουσείου Γόννων Λάρισας. Άνθρωποι με ευαισθησία, που πονούν τον τόπο τους, με πρωτεργάτη τον κ. Βασίλειο Καραβιδέ προσπάθησαν να διασώσουν κάποια στοιχεία απ’ τον προγονικό πλούτο, τα οποία, δυστυχώς, σβήνουν και χάνονται χωρίς ελπίδα επιστροφής.
Το Λαογραφικό Μουσείο Γόννων ξεκίνησε την λειτουργία του τον Σεπτέμβριο του 2000. Βρίσκεται πολύ κοντά στην κεντρική πλατεία των Γόννων και στεγάζεται σε σπίτι του 1855, μια δωρεά του καθηγητή του Α.Π.Θ. Απ. Κοντογιάννη.
Το μουσείο παρουσιάζει συλλογές με πάνω από εφτά χιλιάδες αντικείμενα, σημαντικής αξίας και ιδιαιτέρου ενδιαφέροντος. Η παρουσίαση επικεντρώνεται στην καλλιέργεια της γης και τη μεταποίησης των προϊόντων, στην αγροτική κατοικία, στους ψαράδες του Πηνειού, Ιδιαίτερη ενότητα αποτελούν οι παραδοσιακές ενδυμασίες και οι φορεσιές των Θεσσαλών κτηνοτρόφων. Προθήκες με όπλα, νομίσματα, κοσμήματα, κεραμικά και κεντήματα εμπλουτίζουν την έκθεση. Οι συλλογές του Μουσείου αποτελούνται από αντικείμενα από κάθε υλικό, αντικείμενα σχετικά με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία και με τεχνικές, όπως η υφαντική, η ραπτική, η κεντητική, η μεταλλοτεχνία, η ξυλοτεχνία, η κεραμική. Εμπλουτίζονται και οι συλλογές του και με αντικείμενα που εξυπηρετούσαν τις βασικές βιοτικές ανάγκες του ανθρώπου (διατροφή, στέγαση, ένδυση), αλλά και αντικείμενα που χρησιμοποιούνταν στο πλαίσιο της κοινωνικής και της πνευματικής ζωής του.
Το Μουσείο, μέσα από τη γνώση της κοινωνίας του χθες, επιδιώκει την κατανόηση του σήμερα. Ο ρόλος του είναι κατεξοχήν κοινωνικός. Μέσα από την πολύπλευρη δράση του επικοινωνεί με τον κόσμο, συμμετέχει στα πολιτιστικά δρώμενα και παρεμβαίνει στην κοινωνία.
Απ’ τον Μορφωτικό Σύλλογο Γόννων επιτελέστηκε και επιτελείται ένα έργο τεράστιο σε αξία με ιστορική και εθνική σημασία.
Μια ξεχωριστή εμπειρία έζησαν τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου Καλλιθέας κατά την επίσκεψή τους στο Λαογραφικό Μουσείο Γόννων στις 25 Φεβρουαρίου 2013. Οι μαθητές μπόρεσαν να δουν από κοντά και με τον καλύτερο δυνατό τρόπο όλα εκείνα τα στοιχεία που φωτίζουν την εθνική μας ταυτότητα, την ιστορική μας παράδοση και κληρονομιά των προγόνων μας. Μπόρεσαν να βιώσουν διαισθητικά έναν τρόπο ζωής που χάθηκε, να έρθουν σε γνωριμία με τις ρίζες τους και να συνειδητοποιήσουν την αξία του Πολιτισμού μας, να μάθουν για το παρελθόν και να διαχειριστούν το παρόν και να πορευθούν στο μέλλον. Την καταπληκτική αυτή εμπειρία τα παιδιά μας την μοιράστηκαν με τους εκπαιδευτικούς τους κ. Αποστολάρα Σπύρο, Αρσένη Αθανάσιο, Καρβούνη Βασίλειο, Ζήκο Δημήτριο, Μπουλουμπάση Αικατερίνη, Ασημακόπουλο Παναγιώτη, Μανωλάκη Μαρία, Βλάχου Ελένη, Ιωαννίδου Ελένη και το Διευθυντή του Σχολείου κ. Νταγιάκη Αθανάσιο.
Θερμές ευχαριστίες εκφράζουμε όλοι μας στον κ. Καραβιδέ Βασίλειο που με πολύ μεράκι και σε εθελοντική βάση στηρίζει αυτό το τόσο σημαντικό έργο και για την ξενάγηση που μας παρείχε.
Η επίσκεψη ολοκληρώθηκε με την επίσκεψη στην Πινακοθήκη των Γόννων και το Δημοτικό Σχολειό Γόννων, όπου τα παιδιά μας μυήθηκαν απ’ τη Διευθύντρια του Σχολείου κ. Μπούτου Κων/να σε στοιχεία της σχολικής ζωής του 20ου αιώνα. Η κ. Διευθύντρια στο υπόγειο του σύγχρονου διδακτηρίου με το μεράκι της συγκέντρωσε αντικείμενα που χρησιμοποιούσαν οι μαθητές του περασμένου αιώνα,
Επισκεφτήκαμε και το οινοποιείο του Ντούγκου, μια επιχείρηση με έντονη εξαγωγική δραστηριότητα. Μια επίσκεψη που επέτρεψε τα παιδιά μας να γνωρίσουν τη βιομηχανική παραγωγή του κρασιού.
Η επίσκεψη αυτήν έδωσε την ευκαιρία στα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου Καλλιθέας Ελασσόνας να θαυμάσουν και τον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό των Τεμπών και να γνωρίσουν τον «Λαχτάρα», ένα πλοιάριο με το οποίο οι άνθρωποι παλιά περνούσαν απ’ τη μια όχθη του ποταμού Πηνειού απέναντι.
Η διδακτική αυτήν επίσκεψη θα μπορούσαμε να πούμε ότι στάθηκε η αφορμή για να δουν τα παιδιά μας με τη ματιά του σήμερα το χθες αλλά και να αναβαπτιστούν στα νάματα της παράδοσής μας.