του Αθανασίου Θεοδωράκη, πολιτικού επιστήμονα

Η επερχόμενη ριζική αλλαγή της πολιτικής ζωής συνδέεται αναπόφευκτα με την αναγκαιότητα απάντησης στην κρίση. Συνεπώς η νέα προσπάθεια δεν μπορεί να θεωρηθεί μια διαδικασία ξεκομμένη από το μέγα αυτό θέμα. Αυτό είναι το κύριο και όχι άλλα, όπως το θέμα της πολιτικής επιβίωσης των διαφόρων πολιτικών προσώπων ή κομμάτων. Εδώ που φτάσαμε, είναι αυτονόητο ότι πρέπει να μιλούμε για κάτι το πραγματικά νέο, ριζοσπαστικό και γνήσιο. Το ποιοί θα το εκφράσουν θα φανεί , οι κρίσεις συνήθως δημιουργούν απρόβλεπτες καταστάσεις.

Γι αυτό παρατηρούμε, από τη μια την αμηχανία του πολιτικού συστήματος κι από την άλλη τον πολλαπλασιασμό των κινήσεων και των πρωτοβουλιών εκτός πολιτικού κατεστημένου. Τα εντός του συστήματος σχήματα δεν έχουν νέα πρόταση, απλά προσβλέπουν σε μια αναδιάταξη των δυνάμεων, σε μια ανασύνθεση του σκηνικού, σε μια ανώδυνη μετάλλαξη της κατάστασης με διάφορα επιχειρήματα ή θεσμικά όπλα (συγχωνεύσεις κομμάτων, νέα κόμματα κυρίως πρώην Υπουργών, αναθεώρηση του Συντάγματος, νέος εκλογικός νόμος, κλπ)

Οι νέες εξω-συστημικές πρωτοβουλίες δεν έχουν βρει ακόμα τον κοινό βηματισμό που απαιτείται για την πολιτική αξιοπιστία και τη δημιουργία μιας «κρίσιμης και ενεργούς πολιτικά κοινότητας πολιτών». Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν επεξεργάζονται λύσεις, σκέψεις και προτάσεις. Το αντίθετο μάλιστα,παρά τις αναπόφευκτες υπερβολές που επιτείνει και η ευκολία διαδικτυακής επικοινωνίας, οι κινήσεις αυτές λειτουργούν, δρστηριοποιούνται, κάνουν συναντήσεις, σκέφτονται. Κι αυτό είναι το κρίσιμο, η σκέψη, η ανάλυση, η προσπάθεια διάνοιξης μιας νέας οδού. (νέα εργαλεία, νέες μέθοδοι, νέο τρόπο θεώρησης των πραγμάτων, νέο περιεχόμενο της πολιτικής και κυρίως νέα σχέση της με την κοινωνία)

Σε αυτό το πλαίσιο και με βάση την έκδηλη κοινωνική ένταση τίθενται πρακτικά ζητήματα πολιτικού σχεδιασμού. Τρεις τάσεις διαφαίνονται μέχρι σήμερα: αυτή της ανασύνθεσης του υπάρχοντος συστήματος με συγχωνεύσεις κομμάτων, αυτή της δημιουργίας νέων κομμάτων από δυσαρεστημένους των υπαρχόντων σχηματισμών και αποστασιοποιημένα στελέχη και αυτή της εμφάνισης νέου πολιτικού πόλου με χαρακτηριστικά της «μετά-κρίσης εποχής».

Εχω ήδη τονίσει την ανάγκη δημιουργίας ενός νέου πολιτικού φορέα που θα θέσει ως στόχο να αλλάξει ριζικά τα δεδομένα στα βασικά πεδία: πολιτική, οικονομία,κοινωνία. Όλοι οι τομείς πάσχουν και οι αναγκαίες αλλαγές πρέπει να επηρεάσουν τις δημόσιες πολιτικές αλλά και τις αντιλήψεις και τις συμπεριφορές των πολιτών.

Προϋπόθεση για την πολιτική αυτή αλλαγή είναι η σύλληψη ενός νέου σχεδίου, μιας νέας πρότασης και σχέσης του πολίτη με το κράτος και κυρίως την παραγωγή. Χωρίς αποτελεσματικό και δίκαιο κράτος, χωρίς παραγωγική οικονομία και κυρίως χωρίς χρήσιμες κοινωνικά μεταρρυθμίσεις δεν μπορεί να προχωρήσει τίποτε και το αδιέξοδο θα συνεχίζεται. Το εύρος όμως των προβλημάτων είναι τεράστιο γι αυτό δεν αρκεί πλέον ένα νέο κόμμα κλασσικού τύπου. Χρειάζεται πλέον ένα ευρύ, εθνικό, ριζοσπαστικό, κοινωνικό κίνημα που θα επανεξετάσει τα πάντα. Χρειάζεται μια Πολιτεία Ανθρωπιάς, μια Δημοκρατία Αξιοπρέπειας, με άφθαρτη ηγεσία και με νέους τρόπους άσκησης της πολιτικής και κυρίως με αίσθηση της ευθύνης , της αξιοπρέπειας και της κοινωνικής προσφοράς και αλληλεγγύης. Αυτό το κίνημα πρέπει να εκφράσει την νέα κατάσταση, να δώσει δημιουργική διέξοδο σ τη νέα κοινωνική δυναμική, να εμπνεύσει τους νέους και να δημιουργήσει ελπίδα για τη χώρα.

Το θέμα όμως που θέτει ο Νίκος Γκιώνης «το μεταρρυθμιστικό κέντρο, επαναστατικό σήμερα από τις ανάγκες των καιρών, αφού ταυτίσει τα πολλά σημαινόμενα σε ένα, οφείλει να αναζητήσει τον ηγέτη με τα χαρακτηριστικά που προδιέγραψα, χωρίς εξ επαγγέλματος νάρκισσους αρχηγίσκους, ή ισόβιους βαδιστές στα κουλουάρ ταχυτήτων» (http://www.metarithmisi.gr/el/readText.asp?textID=14288 ) τίθεται εκ των πραγμάτων. Τόσο η ιστορική μας πολιτική παράδοση όσο και η ανάγκη προβολής του νέου πολιτικού ύφους συντείνουν προς την αναζήτηση ισχυρής και άφθαρτης προσωπικότητας που θα εκφράσει τη νέα εποχή. Γι αυτό και οι τοποθετήσεις των πολιτών, εκφράζουν σαφέστατα την αναπόφευκτη φθορά του σημερινού πολιτικού προσωπικού και την αναζήτηση νέου ηγέτη, αφού κανένας από τους σημερινούς πολιτικούς αρχηγούς δεν έχει μεγάλη απήχηση (βλ. π.χ. τη νέα δημοσκόπηση στην ιστοσελίδα: http://www.epikaira.gr/epikairo.php?id=51297&category_id=88.

Παρότι ο πολιτικός καθωσπρεπισμός υποβαθμίζει τέτοιου είδους σκέψεις, δεν πρέπει να υποτιμάται το λαϊκό αισθητήριο που σε περιόδους κρίσης δεν πείθεται από τις πολλές συνιστώσες και τις ατέρμονες συζητήσεις. Η δημοκρατία πρέπει να ταυτίζεται με το κράτος δικαίου και την αποτελεσματικότητα της κρατικής μηχανής, Εν προκειμένω ζούμε και την μετάλλαξη του πρωθυπουργο-κεντρικού συστήματος από προσωπικό σε συλλογικό: «Για κάποιον λόγο ο Αντώνης Σαμαράς συνεχίζει να μετατρέπει την πρωθυπουργία σε συλλογικό θεσμό. Χθες ήταν η τρόικα των αρχηγών, σήμερα είναι η συντονιστική επιτροπή, αύριο γιατί να μην είναι η διακυβέρνηση με κοινές συνεδριάσεις των κεντρικών επιτροπών των τριών κομμάτων; Αυτό μπορεί να δείχνει δημοκρατικό, αλλά δεν είναι. Γιατί στη δημοκρατία η αποδυνάμωση των θεσμών ποτέ δεν βγήκε σε καλό» (βλ. Γ. Λακόπουλος, http://www.tanea.gr/proektaseis/?aid=4769666).

Τίθεται πλέον επιτακτικά το ζήτημα της αλλαγής του πολιτεύματός μας σε Προεδρική Δημοκρατία, με απ’ευθείας εκλογή του Προέδρου από τους πολίτες, με πραγματική διάκριση των εξουσιών, με εντελώς νέο Σύνταγμα και συνακόλουθη είναι η αναζήτηση άφθαρτης προσωπικότητας που θα εκφράσει ως Πρόεδρος της Δ’ Ελληνικής Δημοκρατίας τη νέα εποχή.