Ο Σακχαρώδης Διαβήτης αποτελεί σήμερα μια πολύ συχνή πάθηση, που όμως λανθασμένα όλοι μας ( ιατροί και ασθενείς ) δίνουμε βάρος μόνο στις τιμές σακχάρου και όχι και στις επιπλοκές του. Το διαβητικό πόδι αποτελεί μια κατάσταση που οδηγεί σε ακρωτηριασμό του ποδιού σε ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη. Στον Ελλαδικό χώρο 2500 άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη χάνουν το πόδι τους κάθε χρόνο. Περίπου στα 100 άτομα στην Ελλάδα με Σακχαρώδη Διαβήτη 5 από αυτά θα εμφανίσουν κάποιο πρόβλημα στα πόδια τους.

Οι βλάβες στα πόδια των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη εμφανίζονται όταν συνυπάρχουν δύο ή περισσότεροι παράγοντες κινδύνου, όπως η περιφερική νευροπάθεια (βλάβη των νεύρων) και η περιφερική αρτηριοπάθεια (βλάβη των αγγείων). Τονίζεται ότι δεν κινδυνεύουν όλα τα άτομα με διαβήτη να παρουσιάσουν διαβητικό πόδι.

Στην πλειοψηφία των διαβητικών ασθενών η περιφερική νευροπάθεια παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο. Η περιφερική νευροπάθεια οδηγεί σε πόδι που δεν έχει αίσθηση του πόνου, της θερμοκρασίας, της πίεσης, της αφής και είναι συχνά παραμορφωμένο. Η βλάβη των νεύρων προκαλείται σταδιακά και είναι πιθανό ο ασθενής να μην έχει επίγνωση της απώλειας των αισθήσεων. Είναι λοιπόν πιθανό να τραυματίσει τα πόδια του χωρίς να το αντιληφθεί. Σε ασθενείς με νευροπάθεια ακόμα και ένα μικρό έλκος (ένας τραυματισμός από κάποιο μη κατάλληλο υπόδημα ή από το βάδισμα χωρίς υποδήματα) μπορεί να οδηγήσει σε γρήγορη επιδείνωση, σε μια λοίμωξη ή σε ένα χρόνιο έλκος που δεν επουλώνεται. Η απώλεια της αισθητικότητας και οι παραμορφώσεις στο πόδι μπορούν να οδηγήσουν σε παθολογική μηχανική φόρτιση του ποδιού, με αποτέλεσμα τη δημιουργία υπερκεράτωσης (κάλου). Η ίδια η υπερκεράτωση μπορεί να είναι η αιτία περαιτέρω τραυματισμού, τη στιγμή που λειτουργεί σα να περπατάμε μόνιμα πάνω σε ένα πετραδάκι. 

Συμπτώματα περιφερικής νευροπάθειας:
Τα πιο συνήθη συμπτώματα της περιφερικής νευροπάθειας είναι ο πόνος, τα μουδιάσματα, τα βελονιάσματα, τα μυρμιγκιάσματα και το αίσθημα καψίματος στα δάχτυλα και στις πατούσες και των δύο ποδιών. Τα συμπτώματα επιδεινώνονται κυρίως το βράδυ και εξασθενούν με το περπάτημα. Τα πόδια των ασθενών με περιφερική νευροπάθεια εμφανίζουν συχνά υπερκερατώσεις και έντονη ξηρότητα με ή χωρίς ρωγμές της επιδεμίδας, ενώ μπορούν να συνυπάρχουν παραμορφώσεις των δακτύλων με οστά που προεξέχουν και ατροφία των μυών του άκρου ποδός.
Συμπτώματα περιφερικής αρτηριοπάθειας:
Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα της περιφερικής αρτηριοπάθειας είναι η διαλείπουσα χωλότητα. Η διαλείπουσα χωλότητα είναι ο πολύ έντονος πόνος πίσω στις γάμπες των ποδιών μετά από περπάτημα ακόμα και μικρής απόστασης, που αναγκάζει τον ασθενή να σταματήσει και να ξεκουραστεί, για κάποιο χρονικό διάστημα μέχρι να εξασθενήσει ο πόνος και να ξαναρχίσει το περπάτημα. Χαρακτηριστικό είναι ότι συνήθως εμφανίζεται μετά από το περπάτημα συγκεκριμένης απόστασης, για παράδειγμα κάθε φορά μετά τα 200 μέτρα. Επίσης το δέρμα των ποδιών των ασθενών με περιφερική αρτηριοπάθεια μπορεί να είναι πολύ λεπτό και εύθραυστο.
Προσοχή: Στα άτομα με διαβήτη ακόμα και οι μικροί τραυματισμοί, όπως κοψίματα, γρατζουνιές, φουσκάλες, έχουν αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης (πιθανόν λόγω του υψηλού σακχάρου αίματος). Τα άτομα με διαβήτη πρέπει να προσπαθούν να διατηρούν τα τραύματά τους καθαρά και καλυμμένα και να τα ελέγχουν καθημερινά.
Ο ίδιος άρρωστος μπορεί να προστατεύσει τα πόδια του αποφεύγοντας τους μικροτραυματισμούς. Σε περίπτωση που νιώθετε ότι εμφανίζετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα ή δείτε κάποια πληγή στα πόδια σας επικοινωνήστε με τον ορθοπαιδικό σας.

Ο Δωδεκάλογος για την πρόληψη βλαβών στα πόδια διαβητικών ατόμων
Πρέπει να εξετάζεστε σε ορθοπαιδικο ιατρό τουλάχιστον μία φορά τον
χρόνο για έλεγχο από έναν ειδικό..Υπολογίζεται πως 240.000 έως 300.000 Έλληνες έχουν διαβητική νευροπάθεια και περίπου 120.000 έχουν διαβητική αγγειοπάθεια. Κάθε χρόνο, εξάλλου, ακρωτηριάζονται 2.000 έως 3.000 άνθρωποι εξαιτίας των επιπλοκών στα πόδια τους.Κοίταξε προσεκτικά τα πόδια σου κάθε φορά που βγάζεις τα παπούτσια και τις κάλτσες γ
1.Κοίταξε προσεκτικά τα πόδια σου κάθε φορά που βγάζεις τα παπούτσια και τις κάλτσες για ύπαρξη ερυθρότητας ή δερματικών βλαβών.
2.Πρόσεχε να φοράς σωστά υποδήματα και όταν χρειάζεται κατάλληλους πάτους
3.Ποτέ μην περπατάς ξυπόλητος μέσα ή έξω από το σπίτι .Ποτέ μην περπατάς χωρίς παντόφλες στη θάλασσα ή στην παραλία.
4.Όταν αγοράζεις ένα καινούριο ζευγάρι παπούτσια, να προσέχεις να παίρνεις το σωστό νούμερο. Αγόραζε καινούρια παπούτσια το απόγευμα ή το βράδυ και όχι το πρωί.
5.Να φοράς τα καινούρια παπούτσια 1-2 ώρες την ημέρα στην αρχή.
6.Είναι προτιμότερη η χρήση λίμας για την περιποίηση των νυχιών
7.Είναι καλύτερα να αλλάζεις τα παπούτσια μια φορά στη διάρκεια της ημέρας.
8.Μη βάζεις τα πόδια σου πολλή ώρα στο νερό. Δοκίμασε τη θερμοκρασία του νερού πρώτα με το χέρι-κατά προτίμηση με τον αγκώνα. Η θερμοκρασία δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 370C
9.Διατήρησε τα πόδια σου στεγνά μετά το μπάνιο. Σκούπισε προσεκτικά τα σημεία μεταξύ των δακτύλων για την πρόληψη των μυκητιασικών λοιμώξεων
10.Αν το δέρμα των ποδιών είναι ξερό, χρησιμοποίησε μια κρέμα για ενυδάτωση. Αν τα πόδια σου ιδρώνουν υπερβολικά, χρησιμοποίησε πούδρα
11.Ποτέ μη βάζεις τα πόδια σου σε θερμοφόρες ή κοντά σε θερμαντικά σώματα για να στεγνώσεις ή να ζεστάνεις τα πόδια σου.
12.Αν δεις κάτι ανησυχητικό, επικοινώνησε με τον ορθοπαιδικό σου

Παρίδης Ι. Διονύσιος
Ορθοπαιδικός Χειρουργός
Επιστημονικός Συνεργάτης Πανεπιστημιακής Ορθοπαιδικής Θεσσαλίας
Μαυροδήμου & Ιπποκράτους 2 ( δίπλα στο ΚΥ Ελασσόνας)
Ελασσόνα