του Αθανασίου Θεοδωράκη
πολιτικού επιστήμονα
Η σχέση αγάπης που έχω με το χωριό της Δολίχης οφείλεται τόσο στην πατρική καταγωγή, όσο και στα προσωπικά μου βιώματα. Στο σπίτι του παππού Γιάννη περνούσαμε συχνά τις σχολικές μας διακοπές, βοηθώντας στις δουλειές και στο αξέχαστο πανηγύρι του τρύγου. Ήταν καλά δουλεμένο, μεγάλο και με πολλές ποικιλίες το αμπέλι. Επισκέπτομαι συχνά το σπίτι αυτό στο Μετόχι, ο θείος Τάσος κράτησε την παράδοση, το σπίτι είναι ανοιχτό. Αναμνήσεις διακοπών και παιχνιδιών στην παλιά στέρνα…Η Δολίχη, ανάμεσα στο Λιβάδι και στον Αη-Λιά, όμορφο χωριό, πόλος της αρχαίας Τριπολίτιδας, σημαντικός βυζαντινός θύλακας, κράτησε ένα μικρό μέρος της περίτεχνης χτιστής παλιάς στέρνας, υπακούοντας μάλλον σε ένα αρχέγονο βασικό ένστικτο επιβίωσης. Σήμερα η στέρνα δεν βγάζει νερό…Η καινούργια ισορροπία ελπίζουμε ότι θα είναι συνισταμένη της σοφίας των αιώνων, γνωρίζοντας βέβαια ότι ο άνθρωπος δεν κάνει πάντα σοφές παρεμβάσεις…
Πρόσφατα, παραβρέθηκα σε λειτουργία που έγινε με πρωτοβουλία της οικογένειας , στον βυζαντινό Ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Είχα χρόνια να επισκεφθώ τον μοναδικό, ιστορικό αυτόν Ιερό Ναό, κόσμημα της Δολίχης και της περιοχής μας. (βλ. ειδικότερα για την ιστορία και τον διάκοσμο του Ναού, την ιστοσελίδα (http://vizantinaistorika.blogspot.com/2016/06/blog-post_49.html).
Μετά τη σεμνή τελετή έμαθα πολλά από τον πάντα πρόθυμο και καλοπροαίρετο παπα-Γιάννη σχετικά με την ιστορία του Ναού, τις τοιχογραφίες και την παράδοση. Συνέχισα την έρευνα στο διαδίκτυο και βρήκα όντως πολλές πληροφορίες. Μια αναφορά όμως στην περραιβική Τριπολίτιδα ξύπνησε το έντονο και μόνιμο ενδιαφέρον μου για την πολιτική θεωρία. Διαβάζω λοιπόν στην κατατοπιστική αυτή παρουσίαση τα εξής : «Ορόσημο για την αρχαία Δολίχη, αποτέλεσε η συνένωσή της με τις γειτονικές «Πόλεις», Άζωρος, και Πύθιον, στην αμφικτιονία «Περραιβική Τρίπολις», η οποία, σύμφωνα με τον σπουδαίο αρχαιολόγο Αρβανιτόπουλο, είναι και η πρώτη αμφικτιονία που αναπτύχθηκε στον ελληνικό χώρο» ((http://vizantinaistorika.blogspot.com/2016/06/blog-post_49.html). Πολύ ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες σχετικά με την λειτουργία της περραιβικής αμφικτιονίας υπάρχουν επίσης στην ιστοσελίδα: https://dolihinews.wordpress.com/stoixeia-istorias/perraiviki-tripolis).
Η πλήρης και συνολική ωστόσο ιστορία της περιοχής, με αξιοποίηση των υπαρχόντων στοιχείων, αξιοσημείωτες συγκρίσεις και πλούσιες βιβλιογραφικές αναφορές, παρουσιάζεται στη σημαντική μονογραφία του Βαγγέλη Τσακνάκη, με τίτλο «Αρχαία Περραιβία και Περραιβική Τρίπολις. Αντανακλάσεις του Μύθου και της Ιστορίας» που βρήκα επίσης στο διαδίκτυο.
Πέρα όμως από το ιστορικό ενδιαφέρον, αξίζει να σταθούμε πάνω στο κύριο πολιτικό θέμα. Το θέμα της ίδρυσης της πρώτης ελληνικής αμφικτυονίας. Πρόκειται αναμφίβολα για σπουδαία υπόθεση, αφού αυτό αποδεικνύει την προωθημένη αντίληψη των προγόνων αυτών σχετικά με τα κοινά (Κοινόν των Τριπολιτών), στην ανάδειξη της πολιτικής ως κοινού πανανθρώπινου αγαθού.
Αναμφίβολα τα θέμα χρήζει περαιτέρω μελέτης με βάση τις αναφορές του Β.Τσακνάκη. Πρόκειται για θέμα που εξελίσσεται, με βάση τα ευρήματα και τις ερμηνείες των ειδικών. Δεν πρέπει ωστόσο να παραμένουμε απαθείς, ειδικά όσοι ασκούν δημόσια λειτουργήματα, αφού στις μέρες μας, τόσο σε τοπικό και εθνικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο το θέμα της οργάνωσης της Πολιτείας είναι πάλι επίκαιρο. Η κρίση αξιών, η κρίση θεσμών και αντιπροσώπευσης, η οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική μετάλλαξη και παρακμή που βιώνει η σύγχρονη κοινωνία, υποδεικνύουν την ανάγκη νέων πολιτικών θεωρήσεων, νέων πρωτοβουλιών.
Οι ιστορικές ελληνικές δημιουργίες όπως η αμφικτιονία, η δημοκρατία, η Συμπολιτεία, αποτελούν πηγή και εφαλτήριο για νέες πολιτικές δομές που ενδιαφέρουν το παρόν και το μέλλον: νέα οργάνωση της ελληνικής Πολιτείας, ευρωπαϊκή ενοποίηση, δηλ. ομοσπονδία και συνομοσπονδία, περιφερειακές συνεργασίας, όλα μπορούν να επανεξετασθούν. Στο πλαίσιο αυτό η εκπληκτική περραιβική δημιουργία της πρώτης ελληνικής αμφικτιονίας αξίζει μιας συστηματικής και διαρκούς μελέτης και προβολής.
Η μονογραφία του Β. Τσακνάκη μπορεί να γίνει η αφετηρία, στοιχείο έμπνευσης και εκκίνησης μιας ευρύτερης προσπάθειας για την μελέτη της περιοχής, την αξιοποίηση των νέων στοιχείων και κυρίως την εμβάθυνση στην έννοια της αμφικτυονίας, Μια έννοια που σήμερα αφορά τα πάντα, την πολιτική, τα κοινωνικά δίκτυα, τις επιχειρήσεις και καλύπτει την δημόσια και ιδιωτική σφαίρα, την κοινωνία των πολιτών, τα εθνικά και διεθνή πράγματα.
)
