74 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΟΥ ΔΟΜΕΝΙΚΟΥ – ΔΗΜΟΣΙΑ «ΣΥΓΓΝΩΜΗ» ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΕΣΒΕΥΤΗ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ
Του Γιάννη Μουκίδη
Συγκίνηση, ζωντανές μνήμες, περισυλλογή, αλλά και ηχηρά μηνύματα στην εφετινή 74η επέτειο για τους 140 και πλέον κατοίκους του Δομενίκου, του Δαμασίου, του Μεσοχωρίου, του Αμουρίου, που εκτελέστηκαν ομαδικά από τα Ιταλικά στρατεύματα Κατοχής, στις 16 Φεβρουαρίου του 1943, στη μαρτυρική τοποθεσία «Καυκάκι»!
Στην επετειακή καθιερωμένη εκδήλωση μνήμης, που συνδιοργάνωσαν προχθές Πέμπτη(ανήμερα της ημερομηνίας εκτέλεσης) ο Δήμος Ελασσόνας και η Κοινότητα Δομενίκου, με την συνεργασία της Περιφέρειας Θεσσαλίας, μετά τη Θεία Λειτουργία και το μνημόσυνο στο εκκλησάκι στην ιστορική θέση «Καυκάκι», τελέσθηκε επιμνημόσυνη δέηση στο μνημείο των εκτελεσθέντων(…κάτω από τον επιβλητικό μεγάλο Σταυρό), όπου χοροστάτησε, ως εκπρόσωπος του σεβασμ. μητροπολίτη Ελασσώνος κ. Χαρίτωνος, ο ηγούμενος της Ι. Μονής Αγίου Δημητρίου(«Βαλέτσικο») Τσαριτσάνης – αρχιμανδρίτης π. Ισαάκ Τσαπόγλου και συλλειτούργησαν κληρικοί των όμορων χωριών.
Κεντρικός ομιλητής της 74ης επετείου του Ολοκαυτώματος του Δομένικου, που στοίχισε τη ζωή σε αθώους πολίτες, ήταν ο πρόεδρος του Συνδέσμου Φαρμακοποιών Λάρισας(ΣΟΦΛΑ) κ. Πέτρος Καφανέλης, που με απλό, ζωντανό και μεστό λόγο περιέγραψε βήμα – βήμα την ανείπωτη τραγωδία και το στυγερό έγκλημα του ολοκαυτώματος του Δομένικου.
[wpg_thumb]
Σταχυολογώντας από τα όσα «κατέθεσε» ο ομιλητής:
«Βρισκόμαστε στο μαρτυρικό αυτό σημείο, όχι μόνο για να τιμήσουμε την θυσία αθώων ανθρώπων, δολοφονηθέντων από τον ηθικά απύθμενο Ιταλικό στρατό κατοχής, αλλά και να φέρουμε στο μυαλό μας τα γεγονότα της ημέρας εκείνης, αντλώντας διδάγματα, διδάγματα που να αποτελούν φάρο και της δικής μας πορείας στο μέλλον.
Παρόλο που η αναφορά στα γεγονότα που συνέβησαν εκείνη την χρονική περίοδο θα απαιτούσε έμπειρο ιστορικό – μελετητή, που θα έκανε εκτεταμένη έρευνα, δεν είναι παρακινδυνευμένο να προχωρήσει κανείς στο χρονικό της ημέρας, ιδιαίτερα μάλιστα όταν οι πληροφορίες προέρχονται από μαρτυρίες ανθρώπων που βίωσαν τα γεγονότα αλλά και από έγγραφες πηγές».
«Όποια περιγραφή και να γίνει από άνθρωπο δεν θα μπορέσει στο ελάχιστο να αποδώσει το μέγεθος της κτηνωδίας των Ιταλών, αλλά ούτε και την κατάσταση που είχαν φέρει στο καιγόμενο και λεηλατημένο Δομένικο».
«Η ζωή μετά τα γεγονότα άλλαξε για πάντα. Πολλές δεκαετίες χρειάστηκαν για να επουλωθούν οι πληγές. Οι κάτοικοι εκείνες της ημέρες είχαν έντονο πρόβλημα σίτισης και ένδυσης. Άλλοι βρέθηκαν φιλοξενούμενοι εκτός του χωριού και άλλοι μείναν σε πρόχειρα φτιαγμένες καλύβες αφού η αποκατάσταση των καμένων σπιτιών δεν φαινόταν στο ορατό μέλλον. Για την ένδυση χρησιμοποιήθηκαν ακόμη και τσουβάλια για την αντιμετώπιση του τσουχτερού κρύου. Με επιμονή, υπομονή και με την εργατικότητα των κατοίκων αποκαταστάθηκαν τουλάχιστον αυτές οι ανάγκες σε βάθος χρόνου. Χρειάστηκε να κυλήσει πολύς χρόνος για να αρχίσει η ζωή των κατοίκων να πάρει ομαλή ροή. Τα γεγονότα εκείνης της ημέρας έμελε να επισκιάσουν βαριά την ζωή του κατεστραμμένου χωριού.
Οι αποτρόπαιες πράξεις των Ιταλών έχουν καταδικαστεί οριστικά στο μυαλό και στην ψυχή μας, καθώς και στην σκέψη και λογική κάθε σώφρονα ανθρώπου που μαθαίνει τα γεγονότα εκείνης της ημέρας. Ηθικά είναι δικαιωμένοι οι αθώοι εκτελεσθέντες και μένει σε μας να τους θυμόμαστε. Αιωνία τους η μνήμη!».
Ακολούθησε προσκλητήριο νεκρών από τον κ. Γεώργ. Νικολούλη, απόγονο εκτελεσθέντος και μέλος του Δικτύου Μαρτυρικών πόλεων και Χωριών Ελλάδος, και κατάθεση στεφάνων από τους φορείς και τις σχολικές μονάδες της περιοχής, ενώ η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τιμητική σιγή ενός λεπτού και ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου. Τιμές απέδωσε η Φιλαρμονική του Δήμου Ελασσόνας.
Στη συνέχεια, προσκεκλημένοι και πολίτες κατευθύνθηκαν στο Δομένικο, όπου έγινε κατάθεση στεφάνων στην προτομή του ήρωα Νικολάου Μπάμπαλη(μοίραρχου, διοικητή τότε της Υποδιεύθυνσης Χωροφυλακής Ελασσόνας), που είχε υψώσει τη δική του δυνατή φωνή διαμαρτυρίας για το φοβερό έγκλημα των Ιταλών. Αμέσως μετά, στην αίθουσα του «Παναγιώτειου» Πνευματικού Κέντρου πραγματοποιήθηκαν απονομές βραβείων «Νικολάου Μπάμπαλη» για τις τρεις καλύτερες εκθέσεις των μαθητών του Γυμνασίου Δομενίκου με θέμα «Το ολοκαύτωμα του Δομενίκου», καθώς επίσης απονομή βραβείων σε αριστούχους μαθητές και βράβευση επίσης αριστούχων μαθητών από τη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Περιφέρειας Θεσσαλίας.
Εκεί, ο πρεσβευτής της Ιταλίας στην Ελλάδα κ. Λουίτζι Μάρρα, σε σύντομο χαιρετισμό του, ζήτησε συγνώμη εκ μέρους της χώρας του για τα εγκλήματα που διέπραξαν εκείνη την εποχή οι Ιταλοί στρατιωτικοί, επισημαίνοντας με νόημα πως δεν τίμησαν την στολή που φορούσαν, ενώ ανακοίνωσε υποτροφία για εκμάθηση της Ιταλικής γλώσσας από νέο της περιοχής, στο Ιταλικό Ινστιτούτο.
Στις εφετινές εκδηλώσεις μνήμης στην τοποθεσία «Καυκάκι» παραβρέθηκαν:
Ο αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλίας(και απόγονος εκτελεσθέντος) κ. Αθ. Παιδής, ο δήμαρχος Ελασσόνας κ. Νικ. Ευαγγέλου, ο πρεσβευτής της Ιταλίας στην Ελλάδα κ. Λουίτζι Μάρρα, οι αντιδήμαρχοι κ.κ. Διον. Μπαλούκας, Δημ. Λέκκας, Γ. Παπαευθυμίου, Νικ. Γκουτζουρέλας, Ηλ. Κωτούκας, Αναστ. Γκατζιούρας, Ι. Χαλκίδης, εκ μέρους των Ενόπλων Δυνάμεων ο συνταγματάρχης κ. Παναγ. Μανουσάκης, ο Γενικός Αστυνομικός διευθυντής Περιφέρειας Θεσσαλίας υποστράτηγος κ. Δημ. Κοτσιάφτης, ο Αστυνομικός διευθυντής Λάρισας κ. Κυριάκος Παπαδόπουλος, ο διοικητής Πυροσβεστικής Υπηρεσίας πόλεως Λάρισας πύραρχος κ. Ιωάν. Ράπτης, ο διοικητής του Α.Τ. Ελασσόνας κ. Πέτρος Μουταφίδης, ο διοικητής της Πυροσβεστικής Ελασσόνας κ. Ελευθ. Μουλτσιάς, αξιωματικοί του Στρατού, της Αεροπορίας, της Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής, δημοτικοί σύμβουλοι, οι πρόεδροι των Τ.Σ. Ελασσόνας, Δομενίκου, Αμουρίου, Δαμασίου, Μεσοχωρίου, αντιπροσωπείες της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Αεροπορίας Λάρισας, της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού Λάρισας, του Συλλόγου Εφέδρων Αξιωματικών Ν. Λάρισας, εκπρόσωποι του Εθνικού Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών και του Εθνικού Δικτύου Νέων Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών, εκ μέρους της Νομαρχιακής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ ο κ. Ιωάν. Παπαδημητρίου, η διοίκηση του Συλλόγου Οικογενειών Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δομενίκου, μέλη της οικογενείας του αείμνηστου μοίραρχου Νικολάου Μπάμπαλη, αντιπροσωπεία του συλλόγου Απανταχού Δομενικιωτών, εκπρόσωποι συλλόγων των δημοτικών διαμερισμάτων της περιοχής, απόδημοι Δομενικιώτες, μαθητές και εκπαιδευτικοί, συγγενείς των εκτελεσθέντων και πολύς κόσμος από το Δομένικο και τα γειτονικά τοπικά διαμερίσματα.
Δεν πέρασε απαρατήρητη η παρουσία στις επετειακές εκδηλώσεις και ομάδας μαθητών του 1ου Λυκείου Ελασσόνας που συμμετέχουν στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα ERASMUS + με θεματική «Μαρτυρίες και Ολοκαυτώματα κατά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο», πρόγραμμα όπου ακόμη συμμετέχουν οι χώρες Ολλανδία, Πολωνία, Φινλανδία, Ιταλία(υπεύθυνοι οι εκπαιδευτικοί Στάθης Ψωμιάδης και Μαρία Σδρένια).
