του Αθανασίου Θεοδωράκη, πολιτικού επιστήμονα
Υπάρχουν οι καλές, οι βέλτιστες πρακτικές, υπάρχουν όμως και οι κακές πρακτικές και ενίοτε οι κάκιστες. Σε όλα τα επαγγέλματα, σε όλες τις κατηγορίες, σε όλες τις χώρες παρατηρούνται φαινόμενα παρατυπιών, αβελτηρίας, συνηθειών και συμπεριφορών που ξενίζουν. Η επιστήμη όμως προχωρά, δίνει νέες λύσεις, ερμηνεύει με νέα στοιχεία τα γεγονότα. Έτσι συνήθειες και πρακτικές των περασμένων δεκαετιών σήμερα είναι κατακριτέες ή και παράνομες, αφού οι αντιλήψεις και η νομολογία εξελίσσονται.
Το θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος σε σχέση με την αγροτική παραγωγή αποτελεί ένα κύριο θέμα, με πολλές διαστάσεις. Αφορά τους παραγωγούς, τους καταναλωτές, τη διοίκηση, τους κατοίκους της περιοχής, τον αέρα, την υγεία, τη βιομηχανία, με δυο λόγια μας αφορά όλους.
Αφορμή για αυτές τις γενικόλογες παρατηρήσεις στάθηκε η ανακοίνωση ενός Δήμου που τόλμησε να αναδείξει ένα γνωστό και επαναλαμβανόμενο πρόβλημα: αυτό της καύσης των γεωργικών υπολειμμάτων (καλαμιές σιτηρών, ορυζώνων, κλαδεμάτων, κοκ)
Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά, αφού θα ήθελα να καταθέσω και τη δική μου μαρτυρία. Προχθές επέστρεφα από τις Βρυξέλλες, ο καιρός ήταν καλός, με μεγάλη ορατότητα κι επειδή ήμουν από την πλευρά των παραθύρων του αεροσκάφους απολάμβανα το εναλλασσόμενο τοπίο. Ταξίδι ήρεμο, λίγοι οι επιβάτες. Άρχισα να παρακολουθώ το τοπίο από την πρώτη στιγμή, παρότι έχω κάνει αυτό το ταξίδι πολλές φορές. Πρώτα οι πεδιάδες της κεντρικής Ευρώπης, με πολλά ποτάμια, μετά το δύσβατο αλπικό τοπίο, τα άγρια ημιορεινά των Βαλκανίων και τέλος η πεδιάδα της κεντρικής Μακεδονίας… Ποτάμια κι εδώ, καλλιεργούμενες εκτάσεις, στο βάθος, επιβλητική, η Θεσσαλονίκη. Μόλις όμως φτάσαμε πάνω από την μεγάλη αυτή ελληνική πεδιάδα, μας περίμενε μια δυσάρεστη έκπληξη: Μαύροι καπνοί ανέβαιναν στον ουρανό από παντού, ακολουθώντας την ένταση του αέρα, «ούριος ο άνεμος σήμερα» είχε πει ο κυβερνήτης.. Καίγονταν προφανώς οι καλαμιές των ορυζώνων ή άλλα υπολείμματα, η ατμόσφαιρα ήταν απελπιστική….Από τις Βρυξέλλες μέχρι τον ελληνικό εναέριο χώρο δεν είδα καμία φωτιά…
Τι κρίμα σκέφτηκα που υπάρχουν ακόμα τέτοιες πρακτικές στην Ελλάδα. Μόλις φτάσαμε πάνω από τις Σποράδες η μοναδική ομορφιά του θαλασσινού τοπίου με απορρόφησε, αυτό ήταν, τα χρώματα και η αισιοδοξία των νησιών νίκησαν την καπνισμένη πεδιάδα, διέλυσαν την απαισιοδοξία, η Ελλάδα «άνωθεν» είναι μαγευτική…
Ως πιστός της βιώσιμης ανάπτυξης είχα σκεφτεί να γράψω μια επιστολή προς τον Υπουργό Γεωργίας για το θέμα, αλλά στο διαδίκτυο έπεσα πάνω σε μια σχετική είδηση: ο Δήμος Δέλτα με το ψήφισμά του κάνει μια άριστη τοποθέτηση πάνω στο θέμα. Αξίζει να επισημανθεί η ανάλυση και ο συνεκτικός τρόπος με τον οποίο ο Δήμος της περιοχής αναδεικνύει όλες τις πτυχές του θέματος. (βλ. http://www.agronews.gr/)
Θα ήθελα να σταθώ σε ένα σημείο του ψηφίσματος, πέρα από τα σημαντικά θέματα υγείας, στο θέμα της διατήρησης του εδάφους. Αναφέρει σχετικά το ψήφισμα: «Το έδαφος είναι ο σημαντικότερος φυσικός πόρος, η διαχείριση του οποίου πρέπει να γίνεται με μέγιστη προσοχή. Οποιαδήποτε ενέργεια που θέτει σε κίνδυνο την διατήρηση και την αειφορία του εδάφους έχει ανυπολόγιστες συνέπειες στην παραγωγική ικανότητα της χώρας».
Τα ίδια και χειρότερα συμβαίνουν και σε άλλες περιοχές της χώρας, και φυσικά και στη Θεσσαλία. Θα φροντίσουν οι αρμόδιοι ώστε να εξαλειφθεί το φαινόμενο αυτό; Οι γενιές αλλάζουν, οι απόψεις της επιστήμης στηρίζουν σήμερα την αειφορία, η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί αίτημα καθολικό. Η νέα αγροτική πολιτική προβλέπει μάλιστα και κομποστοποίηση των κλαδεμάτων επί τόπου, ενδεχομένως να υπάρξουν και οικοναμικά κίνητρα για τους παραγωγούς, αφού η αλλαγή της συνήθειας είναι δύσκολη για ορισμένους….
Ηρθε η ώρα για μια εκλογίκευση της γεωργίας, με νόμους και κίνητρα, με ενημέρωση, με γνώση και μέτρα προτασίας του εδάφους, αφού η λογική της αειφορίας υπονοεί σεβασμό των δικαιωμάτων όλων, συμπεριλαμβανομένων κι αυτών των μελλοντικών γενεών….
