ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΙΡΗΝΗ ΣΤΗ ΜΑΡΤΥΡΙΚΗ ΚΩΜΟΠΟΛΗ
Του Γιάννη Μουκίδη
Μέσα σε ατμόσφαιρα συγκίνησης και με ηχηρά μηνύματα για ειρήνη η μαρτυρική Τσαριτσάνη και η γύρω περιοχή ξεδίπλωσαν τις μνήμες τους για τους 52 συνολικά Τσαριτσανιώτες, που εκτελέσθηκαν από τους Ιταλούς(το 1943) και τους Γερμανούς(το 1944). «Οι 52 Τσαριτσανιώτες έσβησαν, αλλά οι ψυχές τους έμειναν ολόρθες για να θυμίζουν στο Έθνος τον έρωτα για την ελευθερία και το χρέος για την πατρίδα, όταν την πατάει ξένο πόδι κατακτητή!», τονίστηκε, ανάμεσα στα άλλα, στις καθιερωμένες εκδηλώσεις μνήμης, όπου ο Δήμος Ελασσόνας, η ιστορική και μαρτυρική κωμόπολη της Τσαριτσάνης και οι κάτοικοι της τίμησαν για μια ακόμη χρονιά τους 52 συνολικά πατριώτες, που εκτελέσθηκαν εν ψυχρώ στις 12 Μαρτίου 1943(από τους Ιταλούς) και στις 20 Αυγούστου 1944(από τους Γερμανούς).
Οι χθεσινές εκδηλώσεις μνήμης άρχισαν με τη Θεία Λειτουργία και το Μνημόσυνο που τελέσθηκαν στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Αμέσως μετά, στις 11 το πρωί, αναπέμφθηκε από τους ιερείς π. Γεώργιο Κοντοτάσιο και π. Αλέξανδρο Νεζεργιώτη επιμνημόσυνη δέηση στο χώρο της εκτέλεσης, μπροστά από το Μνημείο που βρίσκεται στην κεντρική πλατεία της κωμόπολης.
Ο διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου Τσαριτσάνης Δημήτρης Μπουζούκης, με μεστή και περιεκτική ομιλία έκανε αναφορά στο χρονικό εκείνων των ημερών του 1943 και 1944, «καθηλώνοντας» το ακροατήριο με τη συγκλονιστική περιγραφή του, τότε που τα πυροβόλα σκόρπισαν θάνατο σε δεκάδες αθώους Τσαριτσανιώτες, στην μαρτυρικότερη κωμόπολη της Θεσσαλίας, στην ατίθαση και ανυπότακτη, στην υπερήφανη και αδάμαστη Τσαριτσάνη. Ανάμεσα στα άλλα, ο ομιλητής «καταθέτει»:
«Τόπος ιερός, εδώ που οι αντίχριστοι ξανασταυρώνουν το Χριστό και την Ελλάδα, κ΄ ήταν Παρασκευή, 12 του Μόρτη, και κει που η γης ανάβρυζε κρινάκια, παπαρούνες κι οι πασχαλιές αρχίσανε μπουμπούκια να ανθίζουν, σκάφτηκαν τάφοι και στους τάφους δε χωρούσαν οι λεβέντες, και μες στα σπλάχνα δε χωρούσε τόσος πόνος.
Κι όταν η Τσαριτσάνη ολάκερη ένας Επιτάφιος μ΄ όλα του τα κεριά σβησμένα, κι αντίς καμπάνες απ΄ τον όρθρο ως το σπερνό, ντουφεκιές ακούγονταν, κ΄ οι εκτελεσθέντες σάλευαν σαν καβαλάρηδες του ανέμου κ΄ έφευγαν πάνω απ΄ το χρόνο!
Τ΄ όνειρο του παιδιού είναι η ειρήνη. Τ΄ όνειρο της μάνας είναι η ειρήνη. Τα λόγια της αγάπης κάτω απ΄ τα δέντρα, είναι η ειρήνη!
Οι παρόντες άνδρες έπρεπε να εκτελεσθούν, η απόφαση ήταν παρμένη. Η Τσαριτσάνη έπρεπε να σβήσει. Όταν αλλόφρονα τα γυναικόπαιδα έφταναν στα τελευταία σπίτια, προχωρώντας προς τον δρόμο της Ελασσόνας, οι φλόγες έζωναν την κωμόπολη από τις τέσσερις πλευρές. Περνούν μερικά αγωνιώδη δευτερόλεπτα και ενώ το πλήθος είχε φτάσει κοντά στο Α΄ Δημοτικό ακούει το κροτάλισμα των πυροβόλων. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα δεκάδες πτώματα σκεπάζουν την πλατεία με το θρυλικό πλάτανο! Αφηγείται μία αυτόπτης μάρτυς: Μόλις φύγανε τα αιμοσταγή τέρατα τρέξαμε στη νεκρική πλατεία, για να δούμε μπας και γλύτωσε κανένας. Μα, εκείνες, που δεν βλέπαν τους δικούς τους ψάχναν, ψάχναν, ω!! τι φρίκη… Μάνες, σύζυγοι, αδελφές, θυγατέρες, μετακινούσαν τα στοιβαγμένα κουφάρια, για να πάρουν τους δικούς τους!».
Και ο εκπαιδευτικός κ. Δημ. Μπουζούκης ολοκληρώνει, μέσα σε χειροκροτήματα:
«Πάνω στις ράγες των στίχων μου
το τραίνο που προχωρεί στο μέλλον
φορτωμένο στάρι και τριαντάφυλλα
είναι η ειρήνη.
Αδέλφια μου,
μες στην ειρήνη διάπλατα ανασαίνει
όλος ο κόσμος με όλα τα όνειρα του.
Δώστε τα χέρια, αδέρφια μου,
αυτό ΄ναι η ειρήνη!».
Σύντομο χαιρετισμό απηύθυνε συγκινημένος ο Μιλτιάδης Σπανός – συγγενής(εγγονός του εκτελεσθέντος Αναστασίου Σπανού – του αείμνηστου παπαΑναστάση), ενώ ποίημα για τις εκτελέσεις των πατριωτών απήγγειλε ο Τσαριτσανιώτης Πέτρος Κακαδιάρης.
Στη συνέχεια, έγινε η καθιερωμένη κατάθεση στεφάνων από τους φορείς, τους εκπροσώπους των κομμάτων, τους συλλόγους και τα Σχολεία και το προσκλητήριο των νεκρών, όπου, μέσα σε ατμόσφαιρα συγκίνησης, αναγνώστηκε ο μακρύς κατάλογος των εκτελεσθέντων από τους Ιταλούς και τους Γερμανούς.
Η εκδήλωση έκλεισε με τιμητική σιγή ενός λεπτού και απόδοση του Εθνικού Ύμνου από μαθητική χορωδία. Ακολούθησε δεξίωση για τις αρχές και τον κόσμο στην ισόγεια αίθουσα του Κοινοτικού Καταστήματος.
Στις εκδηλώσεις μνήμης στην Τσαριτσάνη παρευρέθηκαν:
Οι βουλευτές Λάρισας Βασ. Κόκκαλης και Κων. Μπαργιώτας, ο αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλίας Δημ. Παπαδημόπουλος, ο δήμαρχος Ελασσόνας Νικ. Ευαγγέλου, εκ μέρους της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδος η δάσάρχης Ελασσόνας Ζωή Φτίκα, οι αντιδήμαρχοι Διον. Μπαλούκας, Δημ. Λέκκας, Ιωάν. Σαπουνάς, Ανέστ. Σερετίδης, Χρυσ. Προβίδα, Αστ. Στούπας, ο πρόεδρος του Οργανισμού Κοινωνικής Αλληλεγγύης – Παιδείας του Δήμου Ελασσόνας – πρ. κοινοτάρχης Τσαριτσάνης Νικ. Τσιμπόλης, οι δημοτ. σύμβουλοι Κ. Καραγιάννης, Δημ. Αβρανάς, Νικ. Βακράτσας, ο πρ. δήμαρχος Ελασσόνας Γ. Πασχόπουλος, οι πρ. αντιδήμαρχοι Ι. Νάνος και Μιλτ. Βαρσάμης, ο διοικητής του Α.Τ. Ελασσόνας Πέτρος Μουταφίδης, ο αντιπύραρχος – πρ. διοικητής της ΕΜΑΚ Ζήσης Μπρούζας, ο διοικητής της Πυροσβεστικής Ελασσόνας Ελευθ. Μουλτσιάς, ο πρόεδρος της Δημ. Κοινότητας Τσαριτσάνης Αχιλλ. Μητσιμπόνας, ο πολιτευτής του ΣΥΡΙΖΑ Ιωάν. Καριπίδης, τα μέλη της Πανελλήνιας Ένωσης για τη διεκδίκηση των πολεμικών αποζημιώσεων Σαράντος Θεοδωρόπουλος, Δημήτρης Κούρτης και Μάρκος Χαρίτος, προϊστάμενοι υπηρεσιών και σχολικών μονάδων, εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων, τα δ.σ. του Μορφωτικού Συλλόγου Τσαριτσάνης, του Συλλόγου Γυναικών Τσαριτσάνης, του Εξωραϊστικού Συλλόγου, εκπαιδευτικοί, μαθητές, ο γραμματέας της Νομαρχιακής Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ Πέτρος Παπαγεωργίου, εκπρόσωποι της ΠΕΑΕΑ – Δημοκρατικός Στρατός, μέλη της Ένωσης Συνταξιούχων Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου 1941-1944, εκπρόσωποι κομμάτων(ΣΥΡΙΖΑ, Ν.Δ., ΚΚΕ, «Το Ποτάμι»), τα δ.σ. του Μορφωτικού Συλλόγου, του Εξωραϊστικού Συλλόγου, του Κτηνοτροφικού Συλλόγου και του Συλλόγου Γυναικών Τσαριτσάνης, ο υπεύθυνος του Κ.Π.Ε. Κισσάβου – Ελασσόνας Σπύρος Αναγνωστάκης, μέλη της Ενωτικής Πρωτοβουλίας Πολιτών, «απόδημοι» Τσαριτσανιώτες, συγγενείς των εκτελεσθέντων, μαθητές, και πολλοί κάτοικοι(όλων των ηλικιών) της ιστορικής και μαρτυρικής κωμόπολης.
ΔΗΛΩΣΗ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ
Τιμές απέδωσε χθες στους νεκρούς πατριώτες της Τσαριτσάνης ο δήμαρχος Ελασσόνας κ. Νίκος Ευαγγέλου, εβδομήντα δυο χρόνια μετά την σφαγή των κατοίκων της από τα στρατεύματα της κατοχής.
Αμέσως μετά τη λήξη των εκδηλώσεων μνήμης ο κ. Ευαγγέλου προέβη στην ακόλουθη δήλωση:
«Σήμερα είναι μια μέρα μνήμης και τιμής για ολόκληρη την επαρχία Ελασσόνας, ολόκληρη τη χώρα, μα πρώτα απ’ όλα για την ηρωική Τσαριτσάνη, τα χώματα της οποίας είναι ποτισμένα από το ηρωικό αίμα αγνών και άδουλων πατριωτών που έπεσαν στο βωμό του αγώνα από χέρι κατακτητή.
Εβδομήντα δυο χρόνια μετά τιμούμε αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία, αρνούμενοι να υποκύψουν και να υποδουλωθούν στα φασιστικά στρατεύματα της κατοχής.
Η φετινή επέτειος της μεγάλης σφαγής στην Τσαριτσάνη συμπίπτει με τη συζήτηση που έχει ανοίξει η ελληνική κυβέρνηση για τις πολεμικές αποζημιώσεις και το κατοχικό δάνειο. Τασσόμαστε στο πλευρό της κυβέρνησης και απαιτούμε, χωρίς εθνικιστικές κορώνες και μισαλλόδοξα συνθήματα εντυπωσιασμού, την πλήρη εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου.
Επιτρέψτε μου και κάτι τελευταίο, επειδή πολλά ακούστηκαν το προηγούμενο διάστημα. Αν κάτι οφείλουμε να πράξουμε όλοι, στη μνήμη εκείνης της μαρτυρικής θυσίας, είναι να νοηματοδοτήσουμε, και πάλι, την έννοια της δημοκρατίας. Η δημοκρατία ούτε φοβάται, ούτε απειλείται, ούτε εκδικείται. Τα όριά της όμως είναι αυτά που δοκιμάζονται στην πράξη καθημερινά. Όλοι οφείλουν να γνωρίζουν πως τη δημοκρατία οφείλουμε να την επιβεβαιώνουμε καθημερινά, ο καθένας με τη στάση και τη συμπεριφορά του».
Μουσικο-χορευτικές εκδηλώσεις στην Τσαριτσάνη για την 25η Μαρτίου http://t.co/EHhO08iKYv via @Leukipoli
— Elassona Online (@Leukipoli) March 20, 2015
